Tips voor coaches van bewonersinitiatieven die eenzaamheid willen verminderen

Met het project ‘Betrokken Buurten’ biedt LSA ondersteuning aan bewonersinitiatieven die eenzaamheid in de wijken willen verminderen. Verschillende bewonersinitiatieven kregen gedurende het project een coach toegewezen. Deze persoonlijke coach hielp bij het opbouwen van verbindingen in de buurt en gaf advies gegeven bij lastige vraagstukken. Tegen welke uitdagingen liepen de coaches aan en wat kunnen we leren van hun ervaringen?

Kracht en valkuilen

Veel bewonersinitiatieven zijn erg gemotiveerd om in en voor de wijk aan de slag te gaan. Met veel energie organiseren ze verschillende activiteiten om ontmoetingen tussen bewoners te stimuleren en netwerken te versterken. Dat is dan ook de kracht van veel initiatieven.

Eén van de valkuilen voor initiatieven is dat ze het organiseren van activiteiten zien als doel op zich. Terwijl de activiteiten juist een middel zijn. Het doel is dat mensen zich meer betrokken voelen bij elkaar en bij de buurt en dat ze welkom voelen in hun eigen omgeving.

Het is de taak van een coach om bewonersinitiatieven te prikkelen en te stimuleren om meer vraaggericht te gaan werken. De coach helpt hen om samen het gesprek aan te gaan: waar hebben onze wijkbewoners nou behoefte aan? En waartoe moeten onze activiteiten leiden?

Tips van de coaches

 Gedeelde waarden naar boven halen

Een betrokken buurt versterken met betekenisvolle relaties en sterke sociale netwerken vraagt van een bewonersinitiatief om te werken vanuit gedeelde waarden. Als coach is het belangrijk om deze waarden naar voren te halen.

Bij bewonersinitiatieven en betrokken actieve vrijwilligers zit veel energie en passie. Spreek deze krachten aan. Vraag de actieve bewoners naar hun persoonlijke hartenwensen. Stel vragen als: Maak je je ook wel eens zorgen over iemand? Wat is belangrijk voor je? Op deze manier achterhaal je de waarden van de betrokkenen en het initiatief. Vanuit deze waarden ga je werken.

Het ophalen van deze waarden beperkt zich niet alleen tot de betrokkenen van het initiatief, het is belangrijk om als coach ook aan te jagen dat dit gesprek wordt aangegaan met buurtbewoners. Ga in gesprek met buurtbewoners na wat zij belangrijk vinden in een buurt en in contact met anderen. Het streven van het initiatief naar het creëren van een betrokken buurt kan alleen als het – vanaf het begin – een gezamenlijk proces is van die buurt, op basis van gedeelde waarden.

Tips van de coaches

Aandacht voor de ander zit in het kleine gebaar

Het verminderen van eenzaamheid is een mooi streven, maar het kan ook druk opleveren voor initiatieven. Coaches merken steeds weer dat zij er ook zijn om ontspanning te bieden. Vaak scheelt het al als je onder de aandacht brengt dat wat er nodig is vaak al gebeurt, ongemerkt of onbewust.

Het zit ‘m vaak in ogenschijnlijk vanzelfsprekende dingen die eraan bijdragen dat mensen zich gehoord en gezien voelen, wat bijdraagt aan het verminderen of voorkomen van eenzaamheid. Vaak is een glimlach of een persoonlijke begroeting bij de deur al genoeg om mensen over de drempel te helpen. Zoals een coach aangeeft: ‘Het geloof in die eenvoudigheid. Daar moeten we aan werken.’

Tips van de coaches

De identiteit van een bewonersinitiatief: maak die bespreekbaar

Het creëren van een plek waar iedereen zich welkom voelt is een waarde die veel initiatieven nastreven. Maar in dit streven signaleren de coaches dat de identiteit van een bewonersinitiatief hier invloed op kan hebben. Een te stevige identiteit kan een belemmering vormen voor anderen om zich aan te sluiten bij het initiatief. Die identiteit heeft invloed op de gelijke inbreng van verschillende buurtbewoners. In het geval van een hele hechte vrijwilligersgroep kunnen anderen zich buitengesloten voelen. Als je wil dat andere mensen zich verbonden voelen, dan moet je je goed kijken naar de eigen identiteit, adviseren de coaches.

Wie is de ander? Wat een uitdaging bij eenzaamheid is, is dat degenen die met eenzaamheidsgevoelens te maken hebben vaak als ‘de ander’ worden gezien. Van tevoren kunnen er al veel ideeën bestaan over de ander en de redenen waarom die ander ‘de ander’ is, bijvoorbeeld omdat iemand geen contact maakt of schuw overkomt. Als coach kun je een initiatief hier een spiegel voor houden en samen reflecteren over deze ideeën. Je kunt bijvoorbeeld met elkaar nagaan wat het begrip ‘voor iedereen’ nu eigenlijk echt inhoudt? Het kan lastig zijn voor een coach om hierover in gesprek te gaan, maar zie het als een leerproces voor het initiatief.

Tips van de coaches