• Uitleg

Zorg dat je aansprakelijkheid als bestuur goed regelt

De fondsaanvraag van Stichting ’t Lapp uit Lelystad werd goedgekeurd. Mooi nieuws! Maar het riep ook meteen vragen op: meer geld in de organisatie en dus ook meer risico en verantwoordelijkheid. Wat betekent dat voor aansprakelijkheid? Of en wanneer een bestuur aansprakelijk is, is een vraag die we bij LSA vaak krijgen. Daarom belden we met Ronald Hetem van de Vereniging voor Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV) en vroegen hem hoe je aansprakelijkheid als bestuur goed regelt.

Wat is bestuursaansprakelijkheid?

Van bestuursleden wordt verwacht dat ze zorgdragen voor de organisatie en op een behoorlijke manier hun taken vervullen. Mocht de organisatie schade veroorzaken bij anderen of wordt de organisatie schade toegebracht? Dan kan het bestuur daar voor verantwoordelijk worden gesteld. De schade die veroorzaakt is, zal vergoed moeten worden. In het kort is dit waar bestuursaansprakelijkheid om draait.

Individuele of collectieve aansprakelijkheid

Bestaat een bestuur uit meerdere bestuursleden? Dan wordt in principe het voltallig bestuur aansprakelijk gesteld. Dat noemen we collectieve aansprakelijkheid. Uitzonderingen zijn mogelijk als aangetoond kan worden dat een bestuurslid alleen handelde en andere bestuursleden niet op de hoogte waren of niet op de hoogte hadden kunnen zijn. Dat kan bijvoorbeeld blijken uit notulen van bestuursvergaderingen of correspondentie over en weer. Een klassiek voorbeeld: de penningmeester gaat er met de kas vandoor. Heel aannemelijk dat anders bestuursleden daar niet van wisten. Toch moet je dat als bestuur zo goed mogelijk kunnen aantonen. Lukt dat? Dan wordt alleen de penningmeester aansprakelijk gesteld. Zorg in ieder geval altijd dat de notulen van bestuursvergaderingen op orde zijn. Vaak een vervelend klusje, maar echt onmisbaar als aansprakelijkheid kwesties gaan spelen!

Voorbeeld: wanbetaling bij verbouwing

Een bewonersinitiatief dat een buurthuis wilde verbouwen had een aannemer de opdracht gegeven. Die had vervolgens een planning gemaakt en materiaal ingekocht, maar al snel bleek dat het initiatief de verbouwing niet goed had doorgerekend en de aannemer niet kon betalen. Het bestuur werd aansprakelijk gesteld en moest de geleden schade van de aannemer betalen. Het bestuur had in dit geval geen aansprakelijkheidsverzekering. Toch was het bestuur van het buurthuis niet onzorgvuldig geweest. Er speelden ook externe factoren mee, zoals een terugval in inkomsten. Hadden ze een verzekering gehad? Dan was deze schade gedekt geweest.

Verzekerd via de gemeente

Eigenlijk is het altijd aan te raden om je als bestuur te verzekeren voor aansprakelijkheid. Er kunnen altijd onvoorziene omstandigheden gaan spelen en een ongeluk zit in een klein hoekje. Maar check voor je een verzekering afsluit wel eerst of je niet via de gemeenten al verzekerd bent. Veel gemeenten hebben een verzekeringspakket bij de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) afgesloten. In principe zijn daarmee alle vrijwilligers in die gemeente verzekerd en daaronder valt ook een bestuursaansprakelijkheidsverzekering. Je hoeft je daar als bewonersinitiatief niet speciaal voor aan te melden. Zoek op de website van jouw gemeente op ‘vrijwilligersverzekering’ om na te gaan of je verzekerd bent via de gemeente. De plaats waar het vrijwilligerswerk plaatsvindt is hierbij leidend en niet waar de vrijwilliger woont. Zorg dus wel dat je het bij de goede gemeente checkt.

Niet alles gedekt via de gemeente

Een aansprakelijkheidsverzekering via de gemeente dekt niet alles. Is het balanstotaal van je organisatie  meer dan 500.000 euro? Dan moet je zelf een bestuursaansprakelijkheid verzekering afsluiten. Je komt al snel aan dit bedrag als je bewonersorganisatie vastgoed bezit. Ook persoonlijk letsel, zaakschade – schade aan persoonlijke eigendommen van medewerkers – en milieuschade zijn niet mee verzekerd met de gemeente. En ben je als bestuur werkgever? Kijk dan ook goed naar een werkgeversverzekering, voor bijvoorbeeld ziekteverzuim en ongevallen. Let op: bedrijfsaansprakelijkheid is ook niet in meegenomen in de verzekering via de gemeente. Heeft je gemeente geen verzekering afgesloten of de polis dekt jouw initiatief niet meer, omdat er bijvoorbeeld steeds meer geld in om gaat? Dan moet je dus zelf op zoek naar een geschikte verzekering.

Het vinden van een goede verzekering

Ronald geeft tot slot nog een aantal tips voor als je zelf op zoek gaat naar een aansprakelijkheidsverzekering:

  • Vraag in ieder geval meerdere offertes op bij verschillende verzekeringsmaatschappijen.
  • Kijk goed naar de voorwaarden en of deze van toepassing zijn op jouw organisatie. Vaak kan je praten over de inhoud en dekking van de verzekering en op die manier sluit je een verzekering af die is toegespitst op jouw organisatie.
  • Bedenk dat er best wel wat ruimte is om te onderhandelen over de premie. Deze verzekeringen zijn altijd maatwerk!
  • Ga zeker ook eens langs bij je bank of de maatschappij waar je andere verzekeringen al zijn ondergebracht. Misschien is er een pakketkorting van toepassing.

Checklist bestuursaansprakelijkheid

De meeste bewonersinitiatieven kiezen voor een stichting als ondernemingsvorm. In een stichting heeft het bestuur de leiding. Het bestuur maakt alle belangrijke beslissingen en is daar ook verantwoordelijk voor. Je kunt als bestuur dus aansprakelijk gehouden worden als het bewonersinitiatieven niet draait. Aan de hand van deze checklist zorg je dat je je aansprakelijkheid als bestuur goed regelt.

Ga naar de checklist bestuurdersaansprakelijkheid

Gerelateerd