Kun je subsidies krijgen zonder dat dit verboden staatsteun is?

Subsidies en staatssteun

Om jullie werk als bewonerscollectief uit te kunnen voeren, is vaak steun van de overheid nodig. Bijvoorbeeld via een subsidie. Maar het risico bestaat dat deze vorm van staatssteun verboden is volgens de Europese wetgeving. Wat zijn de risico’s en hoe voorkom je ze?

Staatssteun en subsidie: wat is het?
Als je gaat samenwerken met een overheidsorganisatie, kun je een subsidie of een opdracht krijgen. Tussen die twee zit een belangrijk verschil. Bij een subsidie ben je verplicht om een bepaalde inspanning te doen. Bij een opdracht ben je verplicht om een bepaald resultaat te behalen. Bij een opdracht ben je ook verplicht om belasting af te dragen. Wees daar alert op, want dit kan anders een flinke financiële tegenvaller zijn.

Of het nu gaat om een opdracht of subsidie: in beide gevallen geeft de overheid jullie geld en spreken we van staatssteun. Je krijgt dan altijd te maken met Europese staatssteunregels. Het maakt daarbij niet uit of je een vereniging, stichting of coöperatie bent. Als jullie een economische activiteit uitvoeren, ziet Europa jullie als onderneming en kan het geld van de overheid een verboden vorm van staatsteun zijn. Dit betekent dat je financiële steun krijgt van de overheid tegen Europese regels in.

Staatssteun en subsidie: hoe maak je er gebruik van?
Belangrijk is om in gesprek te gaan met de gemeente (of een andere overheidsorganisatie waarmee jullie samenwerken) over hoe jullie de samenwerking financieel het beste kunnen invullen. Verdiep je daarbij in de regels voor staatssteun en (als het gaat om een opdracht vanuit de overheid) in de regels voor aanbestedingen. Want soms ligt het financiële risico bij jullie als bewonerscollectief. Gelukkig zijn er veel gevallen waarbij je rechtmatige staatssteun kunt krijgen. Veel gebruikt is de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV). Maar je kunt ook een zogeheten DAEB-status zien te krijgen om een bepaalde Dienst van Algemeen Economisch Belang uit te voeren. Wat het best bij jullie past, hangt af van jullie activiteiten, hoe groot jullie organisatie is en de omvang van de staatssteun.

De reeks: Aanbestedingsregels, staatsteun, opdracht of subsidie?

In deze reeks lichten wij toe wat die mogelijkheden zijn als je als bewonerscollectief diensten uitvoert die nuttig zijn voor alle bewoners in je gemeente. Vaak gaat dit gepaard met het organiseren van financiële steun vanuit de overheid. Dit vergt wat uitzoekwerk. Maar er zijn genoeg mogelijkheden! In deze reeks laten zien wat er mogelijk is en waar je op moet letten.

– Kun je subsidies krijgen zonder dat dit verboden staatsteun is?
– Hoe werk je in opdracht van je gemeente volgens aanbestedingsregels?
– Kun je een taak van de gemeente overnemen?
– Hoe voer je als DAEB direct opdrachten van de gemeente uit?
– Hoe draagt opgroeirecht bij aan de professionalisering van een bewonerscollectief?

* We hebben ons best gedaan een overzicht te bieden. Doe ook altijd zelf onderzoek. Foutje gezien? We horen het graag.

Deze reeks komt vooruit uit de verkenning “Zelfbeheer in de warmtetransitie: acht beleidsinstrumenten” en bijeenkomsten die we van daaruit organiseerden samen met Energie Samen.