Met leeuwenmoed het herbestemmingsplan tegemoet

Verandering in de wijk is natuurlijk niet per definitie negatief, maar ontmoetingsplekken die waardevol zijn voor de buurtbewoners moeten wel blijven bestaan. Wat als dat geen zekerheid is? In Maastricht zet Imco Goudswaard van het Buurtnetwerk Wittevrouwenveld zich in voor het behoud van het Leeuwenpark.

Imco verhuisde in 1992 met zijn gezin naar een woning aangrenzend aan het Leeuwenpark. Het is een klein park, omringd door een aantal monumentale panden en buurtcentrum ‘t Trefcentrum. Standbeelden van rustende leeuwen waken over de groene oase. Overdag zien zij bewoners een rondje lopen met hun hond en middelbare scholieren die in het park hun tussenuur uitzitten. Na schooltijd kijken ze toe hoe kinderen een balletje trappen of een rondje fietsen over de crossbaan rondom het park.

Imco vertelt dat het parkje door drugsgebruikers en hangjongeren ’s nachts niet altijd veilig voelt. Het Buurtnetwerk was dan ook hoopvol toen de gemeente een herbestemmingsplan presenteerde. Want als het gebied meer sociale controle zou krijgen, zo hoopten ze, dan zou het parkje ook in de avond veiliger kunnen worden. Genoeg animo dus om plannen te bedenken en mee te beslissen over de bestemming van het park.

Nieuwe plannen

Het herbestemmingsplan is ontstaan uit de komst van een nieuwe basisschool (het Kern Kind Centrum) in de oude Theresiaschool. De school krijgt een uitbouw, en daarom wordt het oude schoolplein kleiner. De gemeente is van plan om het leeuwenpark opnieuw vorm te geven, zodat het genoeg ruimte biedt voor spelende kinderen.

In de nieuwe ideeën voor het park zag Imco een mooie kans. Want door de komst van de school lopen er meer ouders en kinderen langs het buurtcentrum. Ouders kunnen dan bijvoorbeeld in het buurtcentrum terecht voor een kopje koffie of een workshop. En dan komt er aangrenzend aan het parkje ook nog eens een sportgebouw voor de jeugd, waar de kinderen na schooltijd terecht kunnen. Al met al kan het zorgen voor veel nieuwe ontmoetingen in en rondom het park.

De zorg bij het Buurtnetwerk is echter of het park op dezelfde manier beschikbaar blijft voor de buurt. Want als het park ook een schoolplein wordt, komt er dan een hek omheen? En zou het karakter van het park, inclusief de geliefde leeuwen, ook veranderen?

Stemmen van bewoners laten horen

Als iemand weet hoe dit uit te zoeken, dan is het Imco. Want zelfs nadat hij in 2011 verhuisde naar een aangrenzende wijk, bleef hij zich inzetten via het Buurtnetwerk Wittevrouwenveld. Imco: “Veel mensen in Wittevrouwenveld zijn bezig met overleven. Ze hebben weinig ruimte om hun mening te geven over de inrichting van de openbare ruimte. Terwijl dit grote impact heeft op hun dagelijkse leven.” Eigenlijk is het aan de gemeente om te zorgen dat de perspectieven van bewoners worden meegenomen, vertelt Imco.

Na jaren ervaring in het Buurtnetwerk ziet hij dat de gemeente echter beperkt zeggenschap heeft door de grote invloed van de marktwerking. En ook binnen de gemeente zijn er verschillende afdelingen bij het parkje betrokken. Daardoor is er niet altijd genoeg ruimte om de visie van bewoners mee te nemen of op te halen. Dat gat is zijn drijfveer.

Samen herbestemmen

De gemeente maakte bij de herinrichting van het Leeuwenpark een goede start, want ze zetten een enquête uit onder bewoners in de omgeving. 2789 brieven werden verstuurd, en 465 bewoners vulden de enquête in. Daaruit bleek dat bewoners de speeltoestellen en het karakter van het park, inclusief de beelden van de leeuwen, belangrijk vinden. En de gemeente organiseerde een eerste sessie om ideeën te verzamelen.

Daarna bleef terugkoppeling uit. En zo bleef de vraag over de bestemming van het park lang onbeantwoord. Voor Imco was het vanaf dat moment ook moeilijk om inzicht te krijgen in wat er binnen de gemeente en betrokken partijen allemaal speelde in de ontwikkeling van het gebied. En dat raakt voor het Buurtnetwerk een pijnlijk punt. Want ook in het verleden kregen bewoners te weinig ruimte om mee te denken over de gebiedsontwikkeling, toen door het ingraven van de A2 veel nieuwe huizen werden gebouwd in de wijk.

Het buurtnetwerk had na de fijne start van de gemeente zo gehoopt dat dit proces anders zou lopen. Omdat hun vraag nog steeds onbeantwoord was, besloot Imco om een raadsinformatiebrief te schrijven, en om begin 2025 in te spreken bij de raadsvergadering. En daar kwam uiteindelijk het verlossende antwoord van de Wethouder: het park zou de publieke functie behouden.

Een klein beetje inspraak

En uiteindelijk is er toch nog een sessie voor de buurt georganiseerd. In de laatste fase van het ontwikkelingstraject, georganiseerd door het Buurtnetwerk, de gemeente, de landschapsarchitect en de basisschool. Met het delen van een aantal (kleine) beslissingen is er zo een eerste stap gezet in het lijmen van het vertrouwen.

Imco kijkt met gemengde gevoelens terug op het proces. Hoewel de uitkomst prettig is, moet hij weer constateren dat bewoners weinig zeggenschap hebben in de ontwikkeling van de ruimtes die zij gebruiken. En omdat de school nu een grote vinger in de pap heeft in de bestemming van het plan, blijft er een lichte onzekerheid hangen dat het terrein wellicht ooit omheind zal worden.