De 7 rollen van een dorps- of wijkraad

Wijkraden hebben niet altijd meer een vanzelfsprekende rol of positie in de lokale gemeenschap. Om hen te ondersteunen in hun mogelijke zoektocht naar een goede invulling hebben we onderzoek gedaan naar de rollen van dorps- en wijkraden. We zien dat zij 7 verschillende rollen kunnen hebben. Elke organisatie is anders en vervult zijn rol op de manier die het best bij de organisatie past. Sommigen focussen zich bijvoorbeeld op enkele rollen, terwijl anderen juist alles doen. We hebben op een rij gezet wat deze rollen inhouden en op welke wijze wijkraden invulling geven aan die rollen.

De 7 rollen

1. Bewoners informeren

Wat: Informatie delen met bewoners over processen, potjes, regelingen en projecten van bijvoorbeeld de gemeente, ontwikkelaars of andere bewoners.
Hoe: Informatieavond, Nieuwsbrief, Sociale media, Spreekuur

2. Informatie ophalen

Wat: Onderzoek doen naar wat er in de omgeving gebeurt. Kennis verzamelen over problemen, mogelijke oplossingen, behoeften, wensen en meningen.
Hoe: Gesprek met bewoners, Informatie opvragen, Peiling, Enquête

3. Mensen verbinden

Wat: Als verbinder in de buurt mensen bij elkaar brengen. Sociale cohesie en onderlinge samenwerking promoten bij zowel inwoners als instanties.
Hoe: Paraplu-overleg, Groepsgesprek, Koffie-uurtje, Bemiddeling

4. Agenderen

Wat: Situatie onder de aandacht brengen bij bewoners of de gemeente zonder een (gevoelig) standpunt te hebben over de gewenste oplossing. Aan de bel trekken.
Hoe: Bewonersavond met politici als publiek, Gesprek met ambtenaren, Journalist tippen, Brandbrief

5. Instanties adviseren

Wat: Meepraten over plannen en projecten van bijvoorbeeld gemeenten en ontwikkelaars. Sommigen nemen daarbij (politiek gevoelige) standpunten in, anderen adviseren alleen over zorgvuldigheid, zoals het juist informeren en betrekken van bewoners bij het besluit.
Hoe: Gesprek met ontwikkelaars, Gesprek met ambtenaren, Gesprek met politici, Protestactie

6. Bewoners activeren

Wat: Nieuwe initiatieven opzetten en bestaande initiatieven faciliteren door inwoners te inspireren, aan het werk te zetten en te ondersteunen. Zodra het initiatief op eigen benen kan staan, trekt men zich terug.
Hoe: Vrijwilligers samenbrengen, Netwerk delen, Opstartbudget, Advies

7. Zelf organiseren

Wat: Met de eigen organisatie projecten opzetten en deze blijven uitvoeren. Denk aan het planten van bomen in de buurt, het organiseren van een nieuwjaarsborrel of het uitgeven van een dorpsblad.
Hoe: Werkgroep met (deels) leden van de wijk- of dorpsraad

Regie over je rol

Veel dorps- en wijkraden zien hun rol als een vaststaand feit. “Onze rol is nu eenmaal zo. Soms omdat niemand anders die rol oppakte en soms omdat er al jaren op dezelfde manier gewerkt wordt. Het is mogelijk om zelf de regie te pakken over de rol die je als wijk- of dorpsraad vervult. Kijk naar welke rol je wilt en welke rol je kunt spelen. Het kan helpen om als organisatie regelmatig het antwoord te zoeken op de volgende vragen:

Willen

• Wat is de doelstelling van onze organisatie?
• Willen we ons met dit onderwerp bezig houden?
• Vinden wij dit het meest belangrijke probleem voor ons om een rol te hebben?
• Wat heeft de wijk eraan als wij hier iets mee doen?
• Wiens belang dienen we door dit te doen, en willen we dat ook?
• Raakt dit onderwerp een algemeen belang of alleen een individueel belang?
• Willen we ons politiek neutraal opstellen of willen we een standpunt innemen?
• Vinden we het leuk om dit te doen?
• Welk maatschappelijke probleem in deze buurt vinden de bewoners het meest urgent?
• Welke rol verwachten bewoners in de buurt van ons?
• Wordt de rol die we spelen ook gewaardeerd door bewoners, de gemeente of anderen?

Tip: Vrijwilligers kunnen plezier halen uit het vervullen van verschillende rollen. Je hebt bijvoorbeeld echte denkers, maar ook echte doeners. Diversiteit in de samenstelling van de wijkraad helpt je organisatie om meer verschillende rollen op te pakken.

Kunnen

• Is de problematiek behapbaar genoeg om er actie op te ondernemen?
• Zijn er geen wettelijke of juridische barrières?
• Hebben we voldoende menskracht?
• Hebben we voldoende mensen die ook langdurig bij dit onderwerp betrokken blijven?
• Is de sfeer in onze organisatie stimulerend en enthousiasmerend genoeg?
• Kunnen we een beroep doen op ondersteuning van buitenaf?
• Hebben we genoeg financiële middelen?
• Kunnen we beroep doen op financiële ondersteuning van buitenaf?
• Welke kennis hebben we hiervoor nodig?
• Hebben we genoeg kennis en kunde in huis of in ons netwerk?
• Hebben we voldoende gezag?
• Hebben we voldoende invloed (op de politiek of op inwoners) om effectief te zijn?
• Past het bij (de bewoners van) onze buurt om deze rol op deze manier te vervullen?

Tip: Kunnen is maakbaarder dan je denkt. Voor kennis zijn er cursussen en voor geld zijn er fondsen. Vrijwilligers kun je werven. Voor ervaring kun je terecht bij andere wijk- en dorpsraden en gezag kun je opbouwen.

Dicht de Kloof

Wijkraden kunnen een belangrijke rol spelen bij het ‘dichten van de kloof’ tussen bewoners en lokale overheid of lokale instanties. Ook kunnen ze van belang zijn bij het versterken en activeren van buurtbewoners. Zoekt jouw wijkraad ook naar een goede manier om zijn rol te vervullen, en denk je dat LSA je hierbij kan helpen? Neem contact met ons op, dan kijken we wat we voor jullie kunnen doen.