Werken aan energiearmoede doe je vanuit de wijk

Als iedereen die denkt ‘ik wil mijn huis gaan isoleren’ nu eens meteen daarna denkt ‘ik pols even bij de buren of daar ook interesse is’, en dat dan ook gaat doen, dan gaat de energietransitie een heleboel extra opleveren voor onze samenleving. Helaas zijn er in de praktijk nog wel bergen en beren op de weg.

Energiebeleid op de radar

We zijn blij dat een sociaal energiebeleid op de radar komt in Den Haag. Zo is er eind 2021 150 miljoen voor gemeenten vrijgekomen om energiearmoede te bestrijden. Ook is er in het regeerakkoord aandacht voor lokaal maatwerk in de energietransitie. Maar is het voldoende om voor iedereen de toegang tot het verduurzamen van je woning te vergroten? Of zijn er groepen waarvoor ook dan de drempel te hoog blijft? In de wijken waar LSA actief is, zien wij dat veel bewoners nog niet meekomen met de mogelijkheden die nu worden aangeboden. Verduurzamen is te duur, te ingewikkeld of zelfs – met name voor veel huurders – helemaal geen keuzemogelijkheid.

Op de verkeerde plek

Ook uit recent onderzoek van TNO wordt duidelijk dat subsidiegeld voor het isoleren van woningen vooral terechtkomt bij mensen die bovenmodaal verdienen. Maar liefst 40% van de mensen die gebruik maakten van de subsidie hadden hun huis ook verduurzaamd als er geen subsidie was .

Het loopt vast in de uitvoering

Wij zien hoe waardevol het is als bewoners samen optrekken om hun woningen stap voor stap te verduurzamen. Daarmee wordt de drempel verlaagd voor hen die geen tijd, interesse of mentale ruimte hebben om zich te verdiepen in de offertes en subsidies. Bovendien wordt door de gezamenlijke uitdaging de sociale cohesie in de buurt versterkt en voelen mensen zich meer betrokken bij hun omgeving. En potentieel dalen de kosten en wordt er meer energie bespaard. Er staat ‘potentieel’, want de netwerken en organisaties van bewoners ontstaan, maar in de uitvoering loopt het vaak nog vast. De bestaande maatregelen sluiten niet aan op het bewonerscollectief. Subsidies zijn ingericht op individuen in plaats van groepen. Mensen met weinig middelen durven of kunnen niet lenen. Daarnaast is collectieve inkoop alleen voor marktpartijen. Bundelen van subsidieaanvragen is in uitvoering niet mogelijk.

Stimuleer collectieve aanpak

Collectieve aanpakken zouden nog veel meer gestimuleerd en ondersteund kunnen worden. Hoe gaan bijvoorbeeld die 150 miljoen om energiearmoede aan te pakken ingezet worden? Meerdere gemeenten hebben nog geen aanpak klaarstaan. Wij vrezen voor nog meer onderzoek en papierwerk. Of weer een individuele benadering. Maar gemeenten, ga aan de slag, ga de wijken in, daar waar de energielabels en spaarrekeningen laag zijn. Kijk welke netwerken al betrokken zijn in de buurt (ook als ze nog niet met het onderwerp energie bezig zijn). Bundel de individuele vragen en kijk hoe die 150 miljoen het meest effect gaan hebben.

Aan de slag met collectieve aanpak?

LSA ondersteunt alle initiatieven die een collectieve aanpak voor ogen hebben en zo diverse groepen bewoners meenemen. Heb je vragen? Loop je ergens tegenaan? Of heb jij nog een goed idee om collectieve aanpakken te stimuleren? Je weet ons te vinden.