De oorsprong van ABCD

Asset Based Community Development (ABCD) is werken aan gemeenschapskracht. Het is geen project of methodiek, maar een veranderstrategie. Echt anders in je eigen buurt staan of anders met bewoners werken aan hun buurt. Dat gebeurt iedere dag en op ontelbaar veel plaatsen in de wereld. Iedere dag ontstaan er nieuwe ABCD-verhalen. Omdat mensen iedere dag bouwen aan de kracht van hun gemeenschap.

Dat gebeurt vaak zonder dat mensen ooit gehoord hebben van ABCD. Onbewust. ABCD geeft bewoners en professionals een taal voor waar ze samen aan werken. Het biedt handvatten om samen bewuster aan gemeenschapskracht te werken.

Back to the eighties

We moeten terug naar de jaren ’80 voor de oorsprong van ABCD. De Amerikaanse wetenschappers John McKnight en Jody Kretzmann staan dan aan het hoofd een groep onderzoekers en studenten die buurtverhalen verzamelen en analyseren. Hun focus zijn gemeenschappen en  gemeenschapsrelaties, hun overtuiging dat gemeenschappen in zichzelf van grote waarde zijn en een unieke functie hebben. McKnight deed deze overtuiging al op tijdens zijn jeugd, waarin hij in verschillende buurten en kleine steden woonde. Tijdens zijn studie kwam hij tot het besef dat woorden in zichzelf geen betekenis hebben, maar dat mensen er betekenis aan toekennen. In het leven van alledag, met elkaar, in dorpen, wijken, buurten, straten en portieken. Daar vinden mensen elkaar en raken ze met elkaar verbonden, rondom thema’s waar ze, in vrijheid, voor willen gaan en staan. En waarbij ze oplossingen kunnen zoeken die passen bij wat ze zelf kunnen en willen.

Niet voor, maar door bewoners

McKnight raakt onder de indruk van het werk van zijn landgenoot Saul Alinsky, vaak ‘de vader van de samenlevingsopbouw’ genoemd. Volgens Alinsky is dat dé manier voor gemeenschappen om vooruit te komen; niet gericht op het bereiken van een doel, maar op het verwerven van middelen door bewoners om daarmee hun eigen doelen te bereiken. Samenlevingsopbouw is niet voor armen en onderdrukten, maar door henzelf. Voor McKnight wordt Alinsky een grote inspiratiebron in zijn werk voor de Chicago Commission voor Human Relations. Eind jaren ’60 zet hij het Center for Urban Affairs mede op. In een turbulente tijd, met voortdurend felle burgerprotesten, stelt de universiteit waar McKnight werkt een breed samengesteld team onderzoekers in staat inzicht te verwerven in de oorzaken en gevolgen van stedelijke armoede. In dat team ontmoetten McKnight en Jody Kretzmann elkaar.

3.000 verhalen vanuit oprechte interesse

En zo zijn we weer terug in de jaren ’80. Daarin doen McKnight en Kretzmann, met hun team, honderden buurten in twintig steden aan. Met als doel basisbouwstenen van gezonde stadswijken te ontdekken en benoemen. In ruim vier jaar spreekt het team duizenden bewoners. Niet in probleemgerichte gesprekken, maar door andere vragen te stellen dan die in de systeemwereld en onder andere onderzoekers gewoon waren geworden. Het team wilde gemeenschappen begrijpen en tekende in die ambitie ruim drieduizend verhalen op. Vanuit oprechte interesse voor de bewoners, hun buurt en de betekenis die ze aan hun buurt en buurtrelaties toekennen. Het onderzoek levert zes bouwstenen op die in veel verhalen terugkeerden:

• de vaardigheden van buurtbewoners
• de kracht van lokale verenigingen
• de middelen van openbare, particuliere en non-profit instellingen
• de fysieke hulpbronnen in buurten
• de economische middelen van buurten
• de verhalen, cultuur en het erfgoed van buurten

De A en B van ABCD

McKnight en Kretzmann noemen deze bouwstenen ‘community assets’. Ze vormen een weerslag van hoe bewoners in buurten aankijken tegen onder andere hun gezondheid en welzijn, de buurteconomie, sociale rechtvaardigheid, comfortabel ouder worden en de lokale democratie. Het is een ander manier van kijken buurten en benaderen van bewoners. In plaats van tekortkomingen van individuen centraal te stellen, laten community assets zien wat er in een buurt allemaal al is. In hun werk “Building Communities from the Inside Out” (1993) delen McKnight en Kretzmann de principes en praktijken van asset based-benaderingen uit de doeken; de A en B in ABCD. Ze laten zien hoe gemeenschappen gebruik maken van wat ze er bij henzelf en in hun buurt al is en hoe ze dat verbinden, zodat gemeenschappen krachtiger worden.

ABCD-Institute

In 1995 richtten McKnight en Kretzmann het Asset Based Community Development-Institute op. McKnight laat in latere publicaties niet alleen zien hoe sterke gemeenschappen zijn overgenomen door professionele diensten, maar ook tot welke desastreuze gevolgen dat leidt. Met Peter Block laat hij in “Abundant Community: Awakening the Power of Families and Neighborhoods” (2010) zien hoe verbinding met buurtgenoten en de gemeenschap bijdraagt aan een gezond en productief leven, een veilige buurt en zorg voor elkaar.

Voor de buurt

Het ABCD-Institute pleit tegen marktwerking en voor de buurt en de buurtgemeenschap. Vanuit de overtuiging dat bewoners samen nagenoeg alle kennis, kunde en talenten hebben die nodig is om goed te kunnen leven. Alles draait erom dat ze die kennis, kunde en talenten ontdekken, weten te verbinden en te mobiliseren voor de buurt. Het ABCD-Institute en de principes en processen die het omarmt, nemen een centrale positie in binnen een grote en groeiende internationale sociale beweging. Een beweging die lokale ‘community assets’ erkent als de belangrijkste bouwstenen voor duurzame versterking en ontwikkeling van gemeenschappen.