• Praktijkvoorbeeld

In Laak staan de verhalen op de muren

Afbeelding13

Toen het Haagse Laak bekend raakte als ‘aandachtswijk’, zagen Kees en Lia Visser hoe de mooie verhalen langzaam naar de achtergrond verdwenen. Nu houden ze de geschiedenis uit hun wijk levend met metersgrote historische muurfoto’s en stadswandelingen: ‘Wist je dat hier af en toe een ontsnapte koe door de straat holde?’

Al haar hele leven woont Lia Visser in hetzelfde huis op de Oudemansstraat in Laak. Na hun huwelijk trok Kees bij haar in. Zelfs als je niet eens heel erg bekend bent, is de kans groot dat je de twee ergens in de buurt tegenkomt. Bijvoorbeeld als ze nieuwe plantjes zetten in de bloembakken bij de supermarkt. Of, typisch Haags, als je meeuwbestendige vuilniszakken weer eens op zijn. Dan bel je gewoon aan voor een verse rol extra dikke, gele zakken. En als je fit wil blijven, kun je op de bovenste verdieping van hun huis terecht. Daar geeft Lia, voormalig kleuterjuf, fitnesslessen in hun eigen sportschooltje. ‘Nog maar een paar keer per week hoor, het is wel een keer leuk geweest.’

Wijkraad

Kees stapte een paar jaar geleden in de Wijkraad. Tijdens een van de wijkschouwen opperde hij het idee voor een fotoproject: ‘Hoe mooi zou het zijn om te laten zien hoe gebouwen er vroeger uitzagen? Hoe mensen toen leefden? Er was ook wijkbudget beschikbaar en ik had al wat contacten bij de gemeente. Dat heb je wel nodig voor zulke projecten.’

Het idee om de geschiedenis zichtbaar te maken op straat met historische foto’s begon eigenlijk al eerder, bij ‘de verhalentafel’ in de bibliotheek. In dat project kwamen oudere bewoners samen om te delen wat ze zich herinnerden over hun jeugd in Laak. Over hoe ze naar de ‘waterboer’ gingen voor warm water. Of een keer per week naar het badhuis om onder begeleiding te douchen.  ‘Nou, leuk dat het erop zit,’ dachten ze na afloop, ’maar eigenlijk is er nog veel meer te vertellen en te laten zien.’

laak1

Op de plek van het oude badhuis staat nu een school. Op de foto’s is te zien hoe kinderen onder begeleiding in bad gingen.

Grafittibestrijding

Een ambtenaar die zich bezig hield met graffitibestrijding had wel oren naar het idee voor de foto’s en Kees en Lia werden uitgenodigd voor een plan binnen het wijkbudget. ‘Het hielp wel dat de ambtenaar zelf ook fotograaf is en liefhebber.’ Samen met de Stichting Haags Industrieel Erfgoed doken ze met zijn allen de stadsarchieven in om foto’s uit te zoeken.

Best nog wat uitzoekwerk, zo bleek. Eerst de foto’s zelf: zitten daar nog rechten op die we moeten afkopen? En dan de plaatsing, als grote weerbestendige print op de buitenmuren. Daar bleek eigenaarschap van de panden een grote rol te gaan spelen: bij de oude slijterij met een eigen pand was de deal snel beklonken. Bij een Vereniging van Eigenaren was het juist ingewikkelder. Want wie draait er namelijk op voor de kosten als een van de foto’s beschadigd raakt?

Stadswandelingen

Uiteindelijk werden vijf foto’s op betekenisvolle plekken in Laak op de muren geprint. Als je meeloopt in een van de standswandelingen die Kees en Lia geven, kom je er in ieder geval langs. Lia: ‘Natuurlijk doen de oudere wijkbewoners mee, maar we zien ook juist nieuwkomers aanschuiven, die de wijk willen beter leren kennen en studenten!’

laak2

Een van de vijf foto’s hangt op het Het Haags Koffiehuisje. Tijdens de wandeling drinken de deelnemers daar altijd een kopje koffie.

Met vijf foto’s kun je ook maar zoveel vertellen, zagen Kees en Lia. De afgelopen jaren hebben ze dan ook hard geprobeerd om foto’s te plaatsen in de buurt van oude slachthuisterrein, op de zijkant van een brug. ‘Over het oude slachtterrein is echt zoveel te vertellen. Die was heel belangrijk voor de buurt. Rende er bijvoorbeeld ineens een ontsnapte koe door de straat!’

laak3

Deze foto van het slachthuisterrein zou wat Kees en Lia betreft mooi passen op de brug pal ernaast. Kees: ‘Dit is toch ook een beetje de toegangspoort naar Laak’.

Dit deel van hun plan blijkt lastiger te realiseren. Hun contactpersoon bij de gemeente – die van de graffiti- is inmiddels met pensioen.  Hun voorstel voor een serie foto’s op de brug naast het oude slachthuis werd afgewezen door de welstandscommissie. Behalve dat het niet goed in de plek zou passen, gaf de commissie weinig toelichting. De gemeente verwees vervolgens naar de beslissing van de onafhankelijke commissie en zei geen mogelijkheden meer te zien. En dat steekt nog steeds. Kees: ‘Dit was eigenlijk nog maar ons eerste voorstel, gemaakt in photoshop. We stonden nog helemaal open voor allerlei aanvullingen en verbeteringen. Nu hebben we iets te vaak onze neus gestoten. We kijken we wel weer wat er op ons pad komt.”

Hoe vertellen ze in Laak over hun plekken van betekenis?

  • Verhalentafel in de bibliotheek
  • Aansluiting zoeken bij bestaande organisaties zoals Stichting Haags Industrieel Erfgoed
  • Aansluiten bij de plannen voor bestrijding van graffiti om muren te mogen gebruiken.
  • Historische foto’s op de muren om te laten zien wat toen en nu.
  • Stadswandelingen langs de foto’s en andere belangrijke plekken. De wandelingen beginnen bij de bieb. De foto’s zijn een goed startpunt voor een gesprek.
  • Wijkbudget dat via de gemeente kon worden aangevraagd voor de buurt.