Voorstellen uit het gemeenschapskrachtdebat om op voort te bouwen

Met de verkiezingen in aantocht wilden we graag partijen en kandidaat-kamerleden aan de tand voelen over hun plannen voor Nederland en welke rol zij zien voor de gemeenschappen en actieve bewoners. Tijdens het gemeenschapskrachtdebat gingen we in gesprek met Songül Mutluer van Groenlinks/PvdA, Henk Vermeer van BBB, Inge van Dijk van het CDA, Nico Drost van de ChristenUnie, Gerrie Elfrink van de SP en Faissal Boulakjar van D66.

De kandidaat-Kamerleden die meededen aan het gemeenschapskrachtdebat erkennen stuk voor stuk het belang van de gemeenschap voor het oplossen van de maatschappelijke problemen in Nederland. De oproep om vooral mét bewoners in plaats van over bewoners te praten, besluiten te nemen en nationale programma’s uit te voeren, kon rekenen op instemming van de aanwezige kandidaat-Kamerleden. De zes deelnemende partijen waren bereid  vooral te kijken waar ze elkaar konden vinden. Juist omdat ook zij zien dat de overheid een rol heeft om bewoners in staat te stellen de regie over hun eigen omgeving te nemen. “Als we samen besluiten dat we dit als Kamer belangrijk vinden, kunnen we dit ook regelen”, werd er gezegd.

Voorstellen om op voort te bouwen

Afgezien van de algemene waardering voor bewonerscollectieven deden kandidaat-Kamerleden ook een aantal concrete suggesties om vanuit het Rijk een bijdrage te leveren aan het versterken van gemeenschapskracht.

Ontmoetingsplekken

Ontmoetingsplekken doen er toe. Daar waren alle deelnemers het over eens. Songül Mutluer (PvdA/Groenlinks) gaf uit haar eigen ervaring als wethouder aan dat wanneer er druk staat op de gemeentebegroting, ontmoetingsplekken vaak toch het onderspit delven. Dus misschien is het wel tijd om als Rijksoverheid te verzekeren dat er genoeg ontmoetingsplekken zijn. Nico Drost (ChristenUnie) gaf aan sowieso 200 miljoen te willen investeren om er voor te zorgen dat er in elk dorp en wijk een huis van ontmoeting is. Hierbij is goede ondersteuning van koepels als LVKK (Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen) en LSA noodzakelijk. En ook dat vraagt voldoende financiële ondersteuning van het Rijk. Daarnaast moet er ruimte zijn voor bewonerscollectieven om vastgoed over te nemen. Net als het uitdaagrecht zou het recht op overname ook verankerd moeten worden in de wet.

Goede voorwaarden om burgercollectieven te versterken

Alle partijen zien dat het voor bewonerscollectieven vaak een gevecht is om te kunnen doen wat ze denken dat nodig is. Inge van Dijk (CDA) ziet dat dat soms in het hele praktische zit, bijvoorbeeld het niet kunnen openen van een bankrekening. Of de regeldruk wanneer je een evenement in de buurt organiseert. Dat moet wat haar betreft anders. En dat past bij een bredere discussie over de rol die de gemeenschap heeft en dat deze toch echt anders is dan die van marktpartijen. Daar zijn dan ook andere regels voor nodig. Zo wordt door Songül Mutluer (PvdA/Groenlinks) en Nico Drost (ChristenUnie) aangegeven dat de gemeenschap een eigen positie verdient. En dat dit bij de bespreking van de nieuwe Wet Markt en Overheid ook een plek zou moeten krijgen. Bijvoorbeeld in hoe we omgaan met aanbestedingen. Die zijn soms helemaal niet nodig of moeten worden aangepast, zodat bewonerscollectieven ook een goede kans maken.

Investeren en zeggenschap

Sommige gebieden hebben extra investeringen van het Rijk nodig. Dat gebeurt nu in het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid in 20 wijken in Nederland. Faissal Boulakjar geeft aan dat D66 in hun verkiezingsprogramma nadrukkelijk schrijft met het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid door te willen gaan. Dat geldt ook voor GroenLinks/PvdA. We vroegen de kandidaten hoe zij kijken naar hoe zeggenschap over zulke investeringen geregeld is. Hebben bewoners daar ook iets over te zeggen? Songül Mutluer geeft aan dat wanneer blijkt dat in zulke programma’s de zeggenschap van bewoners in de praktijk niet goed geregeld is, het Rijk toch ook duidelijkere criteria mee moet geven. Die criteria moeten ervoor zorgen dat bewoners een positie krijgen in grote programma’s en kunnen meebeslissen over hun wijken en buurten.

Maak verbinding, ga luisteren en zien

Dit debat was één moment met 6 kandidaat-kamerleden en een zaal vol mensen die dagelijks in buurten en wijken aan de slag zijn. We daagden politici uit om contact te maken en met concrete plannen te komen. Tijdens het debat door te verbinden met de verhalen van inleiders uit de buurt. En in het algemeen door in gesprek te gaan met bewonerscollectieven, op bezoek te gaan in buurten en wijken. Hoe werkt beleid en wet- en regelgeving nou echt. Dat zie je in deze buurten in de praktijk.