Gastblog: Eigen geld eerst

Arthur van Vliet

Je geld op de bank zetten levert niets meer op. Dus waarom zouden we ons spaargeld niet lokaal investeren, in buurthuizen bijvoorbeeld? Zo maken was pas echt samen de stad, vindt Marc van Leent.

Alle Nederlanders bij elkaar hebben meer dan 330 miljard euro aan spaargeld. Dat is bijna 44.000 euro per huishouden. Ik weet het, dit geld is erg ongelijk verdeeld, maar dat neemt niet weg dat we er gemiddeld warmpjes bij zitten.

Het Nibud adviseert ons om 4 á 5 duizend euro achter de hand te houden voor calamiteiten. Als je dat ervan aftrekt houd je nog steeds een kleine 300 miljard euro over voor andere zaken.

Het totale spaarvermogen groeit al decennia zeer constant, zie bovenstaande grafiek uit het Financieele Dagblad. Alleen het afgelopen jaar is het spaarbedrag iets omlaag is gegaan. Daar is een goede reden voor: geld op de bank brengt vrijwel niets meer op. Mensen lossen dan liever hun hypotheek af. Maar dan weet ik nog wel andere redenen om het geld van de bank te halen…

Financiering sociale vastgoedinitiatieven blijkt lastig

In onze doe-het-zelf-democratie gonst het van maatschappelijke initiatieven waarbij vastgoed een rol speelt. De één wil een wijkcentrum kopen, de ander wil huisvesting voor vluchtelingen realiseren en een derde wil een coöperatieve woonvorm opzetten.

Wat ze met elkaar gemeen hebben is dat ze geld nodig hebben voor het uitvoeren van hun plannen. Met een goede onderbouwing van de economische en maatschappelijke meerwaarde van hun initiatief, zijn ze er niet. Dan blijkt dat gemeenten zich erg terughoudend opstellen, woningcorporaties bijna niks meer mogen en ook de banken aan banden zijn gelegd. Financiering van sociale vastgoedinitiatieven blijkt in de praktijk erg lastig.

Beleggen in eigen stad

Waarom doen we geen groter beroep op al dat spaargeld. Met slechts 10% van dat spaargeld (meer dan 30 miljard euro!) kan je al bergen verzetten. Natuurlijk moet tegenover dat spaargeld een gezond rendement staan, dat staat buiten kijf. Veel van die initiatieven kunnen dat perspectief echter bieden – 4% en meer blijkt goed haalbaar.

“Financie- ring blijkt lastig”

Het wordt nog rendabeler als dat investeren lokaal gebeurt; als mensen in hun eigen stad of dorp beleggen. Er ontstaat betrokkenheid die veel verder gaat dan geld. Particuliere beleggers beschikken vaak over kennis en netwerken die voor initiatiefnemers van grote waarde kunnen zijn. Bovendien zijn ze waakzaam. Op die manier ontstaan nieuwe verbindingen en een grotere verantwoordelijkheid voor het functioneren van de stad als geheel.

Grote vis

Aan dat gevoel voor verantwoordelijkheid ontbreekt het nog wel eens. In mijn woonplaats Amersfoort zijn grote institutionele beleggers actief. Maar ze komen vaak van ver en tonen weinig affiniteit met de lokale problematiek. Delen van de kantorenvoorraad staan al jaren leeg in afwachting van een grote vis die misschien nooit komt. Daarom zeg ik: eigen geld eerst. Wat zou het mooi zijn als projecten van stadgenoten gefinancierd worden door andere stadgenoten. Dan krijgt het veel gehanteerde adagium “samen maken we de stad” pas echt betekenis.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk via LinkedIn. Marc van Leent is gangmaker in maatschappelijk vastgoed. Hij is actief in Bouwstenen voor Sociaal, Ruimte om te Wonen, de Wijkplaats en de Rooie Cent.