Een Dwarsverband van Utrechtse buurthuizen in zelfbeheer

Arthur van Vliet

Buurthuizen in zelfbeheer hebben baat bij kennisuitwisseling. Stichting Ruimte voor de Buurt – ook een initiatief in zelfbeheer! – brengt daarom regelmatig Utrechtse bewonersinitiatieven uit verschillende wijken samen zodat ze van elkaar kunnen leren. Beheer je buurthuis sprak met de initiatiefnemers over dit Dwarsverband, en over het boekje met praktijkverhalen dat zij onlangs publiceerden.

“De werkwijze is heel simpel”, valt te lezen in de recente publicatie Utrechtse buurthuizen in zelfbeheer: een kijkje in de keuken. “We zijn begonnen met het bezoeken van buurthuizen, heel informeel, zonder afspraak.” Zo legde Stichting Ruimte voor de Buurt contact met door bewoners gerunde buurthuizen, dorpshuizen en speeltuinverenigingen in de stad Utrecht, vertellen drijvende krachten Mariska van Keulen en Kees Fortuin. Het Dwarsverband organiseert ontmoetingen tussen de initiatieven en zorgt voor onderling contact. Met de hulp van elkaar ontwikkelen de initiatieven zo hun eigen kracht en deskundigheid.

Door het contact weten Van Keulen en Fortuin wat er speelt. Op basis van vragen die ze krijgen, organiseert het Dwarsverband samen met onder andere raadsleden en de Utrechtse Vastgoed Organisatie (UVO) thema-avonden voor antwoorden op maat. Daar is behoefte aan. Er komen vragen langs als ‘hoe doe jij dat nou met die horeca?’ “Meestal wisten buurthuizen niet dat anderen met de zelfde vragen zaten”, merkt Fortuin op.

Waardering voor diversiteit

De grote bezuinigingsronde op welzijnsaccommodaties in 2012 was de aanleiding voor het Dwarsverband, legt Van Keulen uit. Het raakte Utrechtse buurthuizen in alle buurten, zelfredzaam of niet.. De naam Dwarsverband is dan ook een verwijzing naar de bandbreedte waar het initiatief zich op richt. Besturen en vrijwilligers van uiteenlopende initiatieven schuiven bij elkaar aan tafel en zijn positief verrast over hoeveel overeenkomsten er zijn. “Als je hoogopgeleid bent, voelt een buurthuis waar hard wordt gebingood  misschien wat kneuterig. Het is maar net waar je als bewoners zelf voor kiest. Wat we daarom heel erg geprobeerd hebben is de denkers en doeners allebei aan boord te houden en met elkaar in gesprek te laten gaan. Je ziet dat gaandeweg de waardering voor die diversiteit toeneemt. Dat willen we koesteren.”

“Hoe doe jij dat met horeca?”

Ruimte voor de Buurt snapt dat de drempel laag moet zijn om de bijeenkomsten succesvol te laten zijn. Daarom draait het om ‘gezelligheid’, vertelt Fortuin: “De bijeenkomsten zijn deels themagericht maar ze zijn zeker niet opgezet als vergadering.” Welke thema’s relevant zijn komt bovendrijven in de gezamenlijke maaltijden die het Dwarsverband elk kwartaal organiseert. Dan gaat het om thema’s als aansprakelijkheid, concurrentievervalsing en vergunningen.

Geen formule

De publicatie Utrechtse buurthuizen in zelfbeheer is het product van de ervaringen van Van Keulen, Fortuin en Titus Schlatmann, een oude bekende van Beheer je buurthuis omdat hij ook betrokken is bij De Nieuwe Jutter. Het is het resultaat van de genoemde ‘simpele werkwijze’ die het hele Dwarsverband kenmerkt. “Wij gaan gewoon mee in de flow”, vertelt Van Keulen. “Op het oog gebeurt er niks, maar we checken af en toe in, komen langs en praten met de mensen die aanwezig zijn.”

Dat is een andere benadering dan die grotere organisaties hanteren. Fortuin: “Wat wij roepen naar de gemeente is: het Dwarsverband is ondersteuning van zelfbeheer, ín zelfbeheer. Je ziet allerlei quasi-professionele, professionele en commerciële clubs die zich opwerpen als belangenbehartiger van de clubs in zelfbeheer. Ons lijkt het nou juist heel erg mooi als die ondersteuning zelf ook in zelfbeheer is. Het zijn de buurthuizen die bepalen en de bewoners zoeken zelf hun weg, steeds passend bij hun eigen situatie. Zo bouw je het van onderop naar boven toe op.” Van Keulen knikt: “De weg baant zich al gaande.”

Lees de publicatie Utrechtse buurthuizen in zelfbeheer: een kijkje in de keuken