Van participeren tot co-creëren

Pleuni Koopman

Gemeenten willen graag beter leren samenwerken met bewonersinitiatieven en (sociaal) ondernemers. En om goed samen te werken is het belangrijk dat je elkaar snapt. Daarom organiseerde het LSA met StadsLAB033, ondersteund door A+O fonds Gemeenten, vijf interactieve werklabs voor ambtenaren en bewonersinitiatieven om gemeenten hierbij te helpen. ‘Als ‘straatambtenaar’ heb je liefde geduld en vertrouwen nodig.’ 

In deze werklabs leerden ambtenaren en initiatiefnemers uit dezelfde gemeente van elkaar. We hadden het over samenwerking en eigenaarschap, de ideale ambtenaar, houding, taal, verwachtingen. En over wat je als ambtenaar nodig hebt van je collega’s, de organisatie, de initiatiefnemer en van jezelf om anders te gaan en kunnen samenwerken.

De reden dat wij deze werklabs organiseren is omdat dat we zien dat het lastig is om samen te werken, dat er een grote omslag is gaande is in de rol van overheid en dat daarbij veel vragen zijn. We willen meer ontmoeting tot stand brengen en ervaringen van bewoners overbrengen.

Lessen om beter samen te werken

We hebben veel lessen geleerd van zowel bewonersinitiatieven als van gemeenteambtenaren. Lessen om beter samen te werken, het vanuit de gemeentelijke context anders te organiseren. We delen er hier een paar met jullie.

Allereerst is het enorm belangrijk om te benadrukken dat een bewonersinitiatief zelden in een hokje past. En dat beleid per definitie achterloopt op wat er in de wijken en buurten gebeurt. Want wat gebeurt in een wijk is actueel, en beleid kost tijd om vast te stellen. Daarom sluit een initiatief niet vaak perfect aan op het beleid. En daar wordt het dan vaak ook meteen lastig binnen een gemeentehuis. Het is goed om vast te stellen dat dit zo zal blijven.

Houding en competenties

Als je bewonersinitiatieven in jouw gemeente ruimte en mogelijkheden wil geven, moet je als ambtenaar goed nadenken over je eigen rol en over de competenties die dit van je vraagt. Welke competenties of houding heeft een ambtenaar nodig voor samenwerking met bewonersinitiatieven? Op deze vraag zijn vele antwoorden gegeven. Volgens de ambtenaren in Oss rolt de ideale initiatieven-ambtenaar de rode loper uit voor bewonersinitiatief, is hij wegwijzer, helpt hij ideeën beter te maken, zoekt ie ruimte tussen de regels en heeft hij een neus voor passie. Deze is ook mooi:  Als ‘straatambtenaar’ heb je drie dingen nodig: liefde, geduld en vertrouwen.

Heb lef en durf de juiste mensen op de juiste plek te zetten

Ook dit zijn goede lessen die ambtenaren zelf hebben opgetekend: Heb lef en durf de juiste mensen op de juiste plek te zetten. Niet elke ambtenaar kan omgaan met initiatiefnemers. Zij moeten ook kunnen zeggen: laat die andere collega hier maar heen gaan.

Verwachtingsmanagement

Een veel gehoorde vraag tijdens de werklabs is: hoe manage ik de verwachtingen naar initiatieven toe? Van de initiatieven horen we: als we weten dat dingen langer duren, dan kunnen prima geduld hebben, als het maar duidelijk is. Het gaat dus om heldere en duidelijke communicatie.

Bespreek ook wie eigenaar van het initiatief is. Soms vraagt de overheid bewoners mee te denken met hun plannen, dan is de overheid eigenaar. En soms vragen bewoners aan de gemeente mee te helpen met hun plannen, dan zijn de bewoners eigenaar. Bespreek wie welke rol heeft in het proces.

Investeer in contact

Blijf elkaar beter leren kennen. Organiseer ontmoetingen tussen initiatiefnemers en ambtenaren. Niet om een project door te spreken, maar om te delen wat er leeft in een wijk, om naar elkaar te luisteren van mens tot mens. Zorg voor wijksafari’s, speurtochten, netwerkborrels, bruiscafés en broedplaatsen. En let op; nodig hiervoor niet alleen de contactambtenaren of wijkmanagers voor uit. Maar juist ook collega’s in het gemeentehuis die niet dagelijks in contact staan met bewonersinitiatieven.

Ook een interactief werklab in jouw gemeente?

Er zijn 5 pilot werklabs georganiseerd. Nu is dit interactieve werklab op maat door andere gemeenten in te zetten. Voor meer informatie graag mailen naar Marieke@lsabewoners.nl