De sociale oogst van een moestuin

Marieke Koot

We stellen graag de deelnemers van het project Betrokken Buurten voor. Actieve bewoners laten in deze reeks zien hoe ze eenzaamheid in de wijk verminderen.

De wijk Oud Krispijnstaat heeft er sinds een aantal jaar een bijzondere ontmoetingsplek bij: Groeituinen Dordrecht. De tuinen zijn gevestigd in een voormalig schoolgebouw, die nu een broedplaats is met sociale ondernemingen. Je kunt er binnenlopen voor een inloop, de buurtwerkplaats, een groentetuin en een Somalische ontmoetingsruimte. Ik spreek met Onno de Bruyne voorzitter van de Groeituinen en Mathanja Walinga, vrijwilliger en sociaal ondernemer in het gebouw.

De tuin was jullie uitgangspunt. Waarom?  

“We startten met een gezamenlijke moestuin voor de buurt in 2013,” vertelt Onno. “Natuurlijk om samen te tuinieren, maar elkaar leren kennen was het belangrijkste doel. De groenten deelden we met vrijwilligers uit de tuin, mensen uit de buurt en met mensen die aangewezen zijn op de voedselbank. Tijdens het tuinieren ontstonden veel vriendschappen. Dat is de sociale oogst van ons project.”

Jullie zijn in een nieuw pand getrokken.

Mathanja: “Helaas moesten we op zoek naar een nieuwe plek voor de Groeituinen. We hadden op de eerste locatie een tijdelijke afspraak met de gemeente. Inmiddels zitten we in een oud schoolpand. Natuurlijk hebben we de tuin nog, waar het allemaal mee begon, maar er is ondertussen zoveel meer ontstaan. We organiseren een inloop, koken samen en organiseren workshops.”

“Tijdens het tuinieren ontstaan veel vriendschappen. Dat is de sociale oogst van ons project.”

“Zo ontstaan mooie combinaties in het pand. Je kunt er terecht voor gratis muziekles, er worden paddenstoelen gekweekt en buurtbewoners halen hun ‘groene kratje’ op – een groentepakket uit de regio. Mijn sociale onderneming is er ook gevestigd. Samen met vrijwilligers maak ik verzwaringsdekens voor onder andere kinderen met een stoornis op het autistische spectrum.”

Wat is de inloop precies? En wie lopen er binnen?

Mensen kunnen spontaan binnen vallen, legt Onno uit. “Een kop koffie aanbieden is al genoeg, merkten we al gauw. We organiseren verder helemaal geen bijzondere activiteiten voor de inloop. Iedereen loopt hier door elkaar: (ex-)cliënten van Yulius, wijkbewoners, workshopvolgers, sociaal ondernemers of huurders van de wijkwerkplaats. Je kunt in de inloop wat drinken, naar de kapper gaan of een potje biljarten. Of gewoon even zijn en een praatje maken met andere bezoekers – dat kan ook.”

“Veel mensen zijn eenzaam zonder dat het heel zichtbaar is. We willen verbindingen tussen die mensen maken en zo een stevig sociaal netwerk creëren.”

Op welke manier zijn jullie met eenzaamheid bezig?

“Allerlei mensen komen in het oude schoolgebouw bij elkaar. Het is prachtig om te zien dat mensen buiten hun eigen kringetje mensen ontmoeten. Daar wordt ik zelf heel blij van,” vertelt Mathanja. “Veel mensen zijn eenzaam zonder dat het heel zichtbaar is. We willen verbindingen tussen die mensen maken en zo een stevig sociaal netwerk creëren.”

Wat willen jullie tijdens het project Betrokken Buurten leren?

Onno en Mathanja zijn het eens over de belangrijkste vraag. Ze willen weten hoe je ervoor zorgt dat je een plek wordt waar iedereen zich welkom voelt. “We werken bijvoorbeeld samen met Yulius, een organisatie voor geestelijke gezondheidszorg. De samenwerking met Yulius biedt grote voordelen. Ze hebben veel kennis over hoe je met mensen in probleemsituaties kunt omgaan. Maar naar buiten naar toe heeft het  ook een lastige kant, omdat het een stigmatiserende werking kan hebben. We proberen ons samen in te zetten om duidelijk te maken dat iedereen welkom is. Daarom willen we ook leren van soortgelijke initiatieven. We zien direct omwonenden ons nog niet goed kennen, terwijl we er echt voor iedereen willen zijn.” Onno voegt nog toe: “Nieuwe manieren om eenzaamheid te herkennen zijn voor ons belangrijk. Hoe kunnen we dat doen? En hoe maken we het onderwerp zo beter bespreekbaar?”